Bay về đâu? - VCAD - Vietnam Contemporary Art Database

Bay về đâu?

Tổng quan/Loại hình/Bay về đâu?

Bay về đâu?

Info

ARTIST

Xuân Hạ

YEAR

2020

CATEGORY

Điêu khắc Mới

TECHNIQUES

SIZE

48 × 18 × 16 (cm)

MEDIUM

Đối với 2 tác phẩm found objects Chim bồ câu và Bay về đâu?, hai vật được tìm thấy này là hai tượng đá cẩm thạch bị xưởng tạc tượng chuyên tạo ra sản phẩm tâm linh loại đi. Bị kẹt lại trong hình hài bất định, chúng như gợi đến phép đố đa chiều, đến hình hài biến chuyển qua lăng kính vạn hoa không màu sắc. Chim bồ câu? Đức mẹ Maria? Bồ tát? Dù chúng bị coi là xấu xí, là phế phẩm theo tiêu chuẩn chung (bởi các nghệ nhân làng nghề), chúng lại thật cuốn hút theo thẩm mỹ riêng của Xuân Hạ. Bởi vì chúng chạm đến mối quan tâm của cô về cuộc đời thật của những người phụ nữ đằng sau những tấm gương ngụ ngôn thần kỳ. Cho nên cô cố tình lột bỏ đi ánh hào quang xung quanh những tượng đài để chỉ ra sự can thiệp mang tính bạo lực vào thân xác yếu đuối của những bà mẹ. Họ hoàn toàn không có quyền quyết định khi thân phận của mình bị biến hoá theo chủ ý của kẻ khác nhằm phục vụ cho công cuộc xây dựng những kết cấu mãi luôn vững chãi cho muôn đời sau ngắm nhìn.

Hai tác phẩm này làm lộ ra sự áp đặt quyền lực một chiều từ trên xuống giữa đấng tạo tác và phẩm vật. Đấng tạo tác quyết định những gì là xấu, là tốt, là đẹp và đồng thời gây ảnh hưởng đến nhận thức của công chúng. Bị vùi lấp đi là những câu chuyện cá nhân có thật, thường là phức tạp về bản chất. Khi tạo dựng nên thần thánh, đấng tạo tác, hay đúng hơn là nhà điêu khắc và nhà tuyên truyền có quyền lực như nhau. Họ đều có thể quyết định những khuôn mẫu chứa đựng những biểu tượng, định kiến sẵn có để người xem không cần nhọc công tự mình hình dung ra. Môi đầy hơn, sống mũi thanh tao hơn, hông đầy đặn hơn, eo thon hơn, từng tí, từng tí một, đấng tạo tác điều khiển nhận thức và thái độ tiếp nhận đối với khuôn mẫu và biểu tượng. Bản thân các biểu tượng lại liên quan mật thiết đến hiện tượng tâm lý khiến cho hình thức tuyên truyền cổ động và nghệ thuật mang thêm sức mạnh ảnh hưởng xuyên suốt đến văn học, quá khứ, hiện tại, và ngay cả lịch sử, cũng có thể được viết lại để tái tạo niềm tin. Tuyên truyền cổ động, theo một cách nào đó cũng giống như ngâm lên những câu cách ngôn, trong đó sự thật phức tạp được đơn giản hoá để công chúng dễ dàng tiếp thu.

(Lời giới thiệu của giám tuyển Nguyễn Phước Bảo Châu cho triển lãm Tôi là siêu nữ nhân ư?)