Nguyễn Thị Thanh Mai sinh tại Hà Nội, tốt nghiệp Đại Học Mỹ Thuật Huế (2006) và Thạc sĩ chuyên ngành Nghệ thuật Thị giác tại Đại Học Mahasarakham, Thái Lan (2012). Chị là một nghệ sĩ thị giác với các tác phẩm sử dụng rất nhiều chất liệu khác nhau như Sắp đặt phim, Phim tài liệu, Nhiếp ảnh, Phác thảo; và tập trung vào các chủ đề như giới, Chiến tranh Việt Nam, và các cộng đồng nhập cư.
Sử dụng nghệ thuật như công cụ nhằm quan sát và truy vấn bản thân, những tác phẩm của Mai đi từ việc khám phá câu hỏi về giới, cơ thể, tính dục, vai trò nữ giới trong xã hội và dần mở ra với những quan sát nhằm định vị bản thân và nhìn nó trong một tổng quan lớn hơn của khung cảnh thời đại. Những cuộc gặp gỡ và lang thang theo chân các di dân, các cựu chiến binh, các nông dân, những người cô gặp trên đường đã đem đến cho chị những mảnh ghép rời rạc, mơ hồ để hình dung, tưởng tượng, chắp nối và đặt câu hỏi về lịch sử, xã hội quanh mình. Quá trình này giúp chị tìm thấy dấu ấn hậu chiến và Đổi mới trên thế hệ của mình. Chúng là những chỉ dấu để chị tiếp tục tìm kiếm, truy xét, phân tích thế giới chung quanh với những góc nhìn ngày càng mở rộng hơn.
Mai cùng các nghệ sĩ tại Huế thành lập Mơ Đơ (2019) – một không gian kết hợp giữa quán ba và nghệ thuật – và từ đó khởi xướng dự án festival nghệ thuật lưu động Nổ cái Bùm (2020).
Tiểu sử do VCAD biên soạn dựa trên văn bản do nghệ sĩ cung cấp.