Ảnh in kỹ thuật số trên giấy tre Awagami, cắt laser và đan vào sợi mây. Kích thước thay đổi theo không gian.

Mô tả

Lê Quang Đỉnh được biết đến như một trong những nghệ sĩ Việt kiều thế hệ đầu tiên thành danh ở cả trong nước và quốc tế. Tôi chưa được xem trực tiếp nhiều tác phẩm của ông vì ông hiếm khi trưng bày ở Việt Nam.

Trong một bài tập đầu tiên vào năm 2019 tại The Factory nơi tôi từng làm việc, tôi vô tình được xem trên mạng một tác phẩm của ông: phim tài liệu Ánh sáng và niềm tin (2012). Phim này, cùng với 102 ký hoạ thời chiến của các hoạ sĩ Huỳnh Phương Đông, Vũ Giáng Hương, Lê Lam, Quang Thọ, Nguyễn Thụ, Nguyễn Thanh Châu, Quách Phong, Nguyễn Toàn Thi, Trương Hiếu, Phan Oánh, Dương Ánh, Minh Phương, Kim Tiến, đã tham dự documenta 13 (Kassel, Đức, 2012). Xét về mặt thủ pháp, bộ phim tương đối đơn giản, với rất ít can thiệp vào việc quay và dựng, gần như chỉ mang tính tư liệu hoá các đoạn phỏng vấn những hoạ sĩ kháng chiến hiện vẫn còn sống (mà tác phẩm của họ ông Đỉnh có sưu tập). Trong phim, các hoạ sĩ đều đã lớn tuổi, khi được hỏi về công việc của họ trong cuộc chiến, mắt họ ngời sáng, họ nói về tình yêu của mình với đất nước, thậm chí có người không khỏi rưng rưng khi nhắc tới Bác Hồ.

Tôi nhớ rất rõ mình đã rất xúc động khi xem phim này của ông Đỉnh. Trải nghiệm này giống với một sự đánh thức về ý hệ rất quan trọng với tôi ở thời điểm đó, sau này, cùng với những trải nghiệm khác, càng củng cố hơn và trở thành một nền tảng trong thực hành của tôi. Ông Đỉnh hoàn toàn có khả năng làm nhiều hơn thế về mặt kỹ thuật và đạo diễn. Có thể ông cũng đã nhận những phê bình về việc này. Đối với tôi, điều quan trọng là những gì ông đã chọn không làm và giữ tác phẩm ở dạng mộc mạc nhất, hoàn toàn không có lời bình hay nhận xét nào từ anh trong vai trò nghệ sĩ. Nếu cân nhắc về tiểu sử của ông, đây là một lựa chọn khiến tôi suy nghĩ nhiều về đạo đức và thẩm mỹ.

Tôi muốn tri ân tới ông thông qua lời mời tham dự triển lãm này.

Mô tả trong tài liệu triển lãm Tạp âm trắng, 2023, tr. 9.

Ý tưởng

Tác phẩm dựa trên hình ảnh những lớp người lèn chặt cứng vào trong một con tàu cũ kỹ ọp ẹp, trôi nổi giữa đại dương mù mịt. Ở vị thế một người từng trải qua hành trình tương tự để rời Việt Nam, những vấn đề di cư hàng loạt, nỗi sợ, và cảm giác bị dân châu u từ chối gần đây luôn chiếm đầy tâm trí tôi. Tôi hay nghĩ rằng chúng ta đều đang ngồi trên một tảng đá bập bềnh trên vũ trụ tối đen. Những khuôn mặt trong tác phẩm được lấy từ hình ảnh những đám đông biểu tình trên toàn thế giới. Khi dân số bùng nổ, bạo động xung đột sẽ leo thang khắp nơi. Mặc dù sự thù ghét và cơn giận dữ lăm le xâm chiếm trí óc, chúng ta cần phải lùi lại và quan sát kỹ càng tình thế của mình.

Ý tưởng tác phẩm gốc của nghệ sĩ trong tài liệu triển lãm Tạp âm trắng, 2023, tr. 8.